داشتن استراتژی در هر کاری می‌تواند تاثیر بسزایی در موفقیت آن کار داشته باشد. با اینکه واژه «استراتژی» از راهبردهای نظامی گرفته شده است اما در عصر حاضر از آن بیشتر برای تحقق اهداف کسب‌وکارها استفاده می‌شود.

در این مطلب می‌خواهیم علاوه بر انواع استراتژی ‌های کسب‌وکار به معرفی و بررسی راهبرد در سایر زمینه‌ها نیز بپردازیم. راهبردهای هر یک از زمینه‌های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی با دیگری تفاوت دارد اما استراتژی‌های مربوط به کسب‌وکار مانند بازاریابی، سازمانی، رشد و راهبردهای رقابتی به هم نزدیک هستند.

استراتژی چیست و انواع استراتژی کدام‌ ها هستند؟

استراتژی یا راهبرد (معادل فارسی استراتژی) به معنی داشتن یک نقشه راه یا بیزینس پلن است. البته یک نقشه‌ی راهِ پویا که بسته به شرایط مختلف تغییر می‌کند. استراتژی به نهادهای کاری، حکومتی، اقتصادی و فرهنگی کمک می‌کند تا برنامه‌ریزی‌های خود را در جهت نیل به اهداف میان‌مدت و بلندمدت خود تعیین کنند. اگر درباره بیزینس به دنبال اطلاعات بیشتری هستید

«جک ولش» مدیر برجسته شرکت جنرال‌الکتریک در کتابی تحت عنوان «آیین پیروزی» استراتژی را اینگونه تعریف می‌کند: «استراتژی یعنی اینکه من تصمیم‌های شفاف و دقیق در مورد نحوه رقابت با دیگران بگیرم.» همچنین یکی از اساتید بزرگ اقتصادی جهان به نام مایکل پورتر اینگونه از استراتژی تعریف می‌کند: «استراتژی یعنی اینکه کاری که دیگران انجام می‌دهند را با منابع کمتر انجام دهیم و کارهایی انجام دهیم که هیچ‌کس غیر از ما انجام نمی‌دهد.»

همان‌طور که می‌بینید، تعاریف متفاوتی از استراتژی وجود دارد و تعاریف فوق را نیز می‌توان به انواع زمینه‌های ملی، بین‌المللی و تجارتی تعمیم داد؛ اما در کل می‌توان استراتژی را یک برنامه‌ریزی دقیق در نظر گرفت که به کمک آن راحت‌تر می‌توان به اهداف مختلف دست یافت. در هر زمینه‌ای راهبردهای مختلفی تعریف شده است که می‌توان در شرایط خاص از آن‌ها استفاده کرد.

انواع استراتژی چیست ؟

استراتژی‌ها در زمینه‌های اقتصادی، نظامی، سیاسی، فرهنگی، رشد، سازمانی، بازاریابی و رقابتی به‌صورت اصولی و آکادمیک تعریف شده‌اند که در این مطلب به بررسی هرکدام از آن‌ها می‌پردازیم.

۱. استراتژی نظامی

استراتژی از دیرباز دارای کاربردهای نظامی بوده است؛ در واقع از زمان یونانی‌ها از انواع استراتژی‌ برای نظم بخشیدن به سپاه استفاده می‌شد. حتی واژه استراتژی از ریشه یونانی «strategos» به معنی «هنر ژنرال» یا «هنر سازماندهی یگان‌ها» در قرن ۱۸ میلادی گرفته شده است. استقرار نیروها، هدایت لشکر و فریب دشمن از استراتژی‌های رایج نظامی در گذشته بودند.

با توجه به تغییر ماهیت جنگ در طول تاریخ انواع استراتژی‌ نظامی دیگری نیز ایجاد شدند. در اینجا به سه مورد از استراتژی‌های جنگی اشاره خواهیم داشت که به قرار زیر هستند:

• استراتژی متعادل سازی

«رابرت گرین» در کتاب «۳۳ استراتژی جنگ»، متعادل‌سازی را به عنوان یکی از استراتژی‌های تمرکز حواس و ثبات شرایط یک فرمانده جنگی معرفی می‌کند. معمولاً در اوج جنگ ذهن ناخودآگاه انسان تمایل دارد اختیار از کف بدهد؛ دقیقاً در چنین شرایطی است که یک فرمانده باید حیاتی‌ترین تصمیم خود را اتخاذ کند، این تصمیم «حفظ اختیار و چیره شدن بر شرایط و اوضاع» است.

تنها در این صورت است که یک فرمانده می‌تواند تصمیمات درستی بگیرد. اگر رهبری یک جنگ اختیار خود را از دست بدهد، این عدم تعادل به کل نیروها نیز انتقال پیدا می‌کند و شکست حتمی می‌شود. بنابراین استراتژی متعادل‌سازی یکی از مهم‌ترین استراتژی‌های جنگی در جهان است.

• استراتژی دستور و کنترل

مشکل اصلی رهبری و اداره یک تیم جنگی، وجود افرادی با عقاید و ارزش‌های متفاوت است در استراتژی دستور و کنترل یک فرمانده باید بتواند با نهایت دقت و نفوذ با افراد زیردست خود برخورد کند؛ طوری که احساس نکنند فرمانده می‌خواهد بر آن‌ها چیره شود.

یک فرمانده نباید هرگز در دام تصمیم‌گیری گروهی بیفتد، بلکه همیشه باید نظرات گروه را شنیده و تصمیم نهایی را خود اتخاذ کند. راهبرد دستور و کنترل می‌تواند در صورتی انتخاب شود که یک رهبر در کنترل افراد تیم یا یگان خود با مشکل مواجه شده باشد.

• استراتژی ضد حمله

پیش ‌دستی کردن در حمله می‌تواند دشمن را از نقشه‌ها و استراتژي‌های شما باخبر کند؛ بنابراین اگر یک لشکر بتواند منتظر حمله طرف مقابل بماند، در این‌صورت با آگاهی از شیوه کار دشمن می‌تواند تصمیمات تازه‌ای گرفته و آن‌ها را به کام نابودی بکشاند.

عامل اصلی بسیاری از موفقیت‌های جنگی در طول تاریخ، برنامه‌ریزی و اجرای ضدحمله‌ها بوده است. در واقع با این استراتژی می‌توان حمله دشمن را به موفقیت خود تبدیل کرد.

استراتژی‌های جنگی و نظامی بسیاری وجود دارند که در نبردهای مختلف مورد استفاده کشورهای مختلف قرار گرفته‌اند. در اینجا تنها به تعداد محدودی از این استراتژی‌ها اشاره شد تا شما بتوانید درک کلی از این نوع از استراتژی داشته باشید. راهبردهای نظامی مخصوص افراد نظامی هستند اما می‌توان از آن‌ها برای موفقیت در زندگی روزمره هم استفاده کرد. مثلاً از استراتژی متعادل‌سازی می‌توان برای تسلط بر افکار منفی کمک گرفت.

۲. استراتژی‌ سیاسی

کاربرد موفقیت‌آمیز انواع استراتژی ‌های نظامی باعث شد تا استراتژي به سیاست هم راه پیدا کند. بنابراین از دیرباز استراتژی‌های سیاسی مختلفی توسط کشورهای قدرتمند اتخاذ شده است که در این‌جا به معرفی و بررسی سه مورد از استراتژی‌های سیاسی نیز خواهیم پرداخت:

• استراتژی چماق و هویج (Carrot and stick)

این استراتژی در سیاست تهدید و تحبیب به‌کار برده می‌شود؛ به این صورت که در برابر رفتار خوب پاداش و در برابر رفتار بد تنبیه در نظر گرفته می‌شود. اصطلاح چماق و هویج از روش تربیت و رام کردن اسب‌ها گرفته شده است. در واقع برای تشویق کردن اسب به انجام یکی کار هویجی را به چوبی آویزان می‌کنند و در مقابل آن قرار می‌دهد؛ البته همزمان یک چماق هم بالای سر حیوان نگه می‌دارند تا در صورت تخلف حیوان بر سرش بزنند.

اَبَرقدرت‌ها برای تشویق قدرت‌های کوچک‌تر به اطلاعات و فرمانبرداری از این استراتژی بهره می‌گیرند. البته معمولاً تهدیدها و تنبیه‌های آنان واقعی و وعده‌ها و پاداش‌های‌شان غیرواقعی است.

• استراتژی کلت و ماشه

در بین انواع استراتژی سیاسی، استراتژی کلت و ماشه در عصر کنونی بسیار دیده می‌شود. کشورهایی که این استراتژی را اتخاذ می‌کنند، کلت روی شقیقه کشورهای هدف قرار می‌دهند که یا «چیزی که می‌خواهیم را قبول کن یا شلیک…»

• استراتژی شک و بهت

از انواع استراتژی شک و بهت می‌توان به بحران بیماری واگیردار کرونا اشاره کرد. با استفاده از این استراتژي کشورها مردم و جامعه جهانی را در یک بهت عمیق فرو می‌برند؛ تا مردم بخواهند به خود بیایند آن‌ها اهداف خود را محقق کرده‌اند. این راهبرد معمولاً با یک اتفاق ناگهانی و بزرگ همراه است. تمام اتفاقات این چنینی که گهگاهی در جهان می‌افتد، نمونه‌های از انواع استراتژی شک و بهت هستند.

همان‌طور که در موارد فوق عنوان کردیم، می‌بینید که انواع استراتژی سیاسی به نسبت استراتژي‌های دیگر زمینه‌ها با شدت عمل و جنگ روانی همراه است. این نمونه‌ها صرفاً جهت آشنایی شما با راهبردهای سیاسی بود. در ادامه به نمونه‌های بیشتر و انسانی‌تر انواع استراتژی ها خواهیم پرداخت.

۳. استراتژی اقتصادی

کشورهای مختلف جهان برای رشد اقتصادی خود طیفی از انواع استراتژی های اقتصادی را در پیش می‌گیرند. البته هیچ کشوری به‌صورت شفاف و مشخص یک استراتژی خاص را انتخاب نمی‌کند یا حداقل اعلام نمی‌کند. معمولاً کشورهای مختلف از انواع استراتژی اقتصادی در کنار هم بهره می‌برند. سه مورد از این استراتژی‌های اقتصادی نیز به شرح زیر هستند:

• استراتژی پولی

این نوع راهبرد یکی از انواع استراتژی اقتصادی است که تأکید بر رشد و توسعه بخش خصوصی بدون مداخله جدی حکومت دارد. در واقع میدان دادن به بخش‌های خصوصی برای فعالیت و ایجاد یک محیط باثبات برای آن‌ها جزئی از استراتژی پولی است که توسط کشورهای جهان سومی که در مسیر پیشرفت قرار گرفته‌اند اتخاذ می‌شود.

• استراتژی اقتصاد باز

استراتژی اقتصادِ باز بر عوامل خارجی تأکید دارد. در اقتصاد باز با تکیه بر مبادله ارز، سرمایه‌گذاری‌های خارجی و سودهای تجارتی سعی در شکوفایی اقتصادی یک جامعه می‌شود. البته کشورهایی که بر اقتصاد خارجی تکیه می‌کنند باید بتوانند با یک مدیریت درست از سلطه‌گری قدرت‌های خارجی جلوگیری کرده و از این استراتژی صرفاً برای رشد اقتصادی جامعه خود کمک بگیرند و در صورتی که امکان خطر سلطه وجود داشته باشد، از این استراتژی خارج شوند.

• استراتژی اقتصاد سبز

استراتژی اقتصاد سبز بر رشد کشاورزی اصرار دارد. در برابر استراتژی اقتصاد سبز، راهبرد صنعتی‌شدن نیز وجود دارد که در آن یک کشور بر روی رشد سریع واحدهای صنعتی خود تاکید می‌کند تا از آن راه بتواند رشد اقتصادی خود را رقم بزند.

استراتژی‌های اقتصادی گاهی در سطح ملی و بین‌المللی (به‌صورت مشارکتی بین دو کشور) اتخاذ می‌شوند که در نتیجه آن‌ها می‌توان به اهداف بلندی از نظر اقتصادی دست پیدا کرد. به نظر می‌رسد در کشور ما نیز به ‌صورت دوره‌ای هر کدام از این راهبردها برای رونق دادن به اقتصاد ملی مورد توجه قرار می‌گیرند.

۴. استراتژی فرهنگی

استراتژی بسیار دیر وارد فرهنگ شد؛ در واقع امروزه بیشتر از انواع استراتژی‌ ها برای سایر واحدها و زمینه‌های ملی و تجاری کمک گرفته می‌شود و علم به‌کارگیری استراتژی‌ها در فرهنگ بسیار اندک است.

در گذشته از انواع استراتژی سیاسی که فرهنگ یک جامعه را هدف قرار می‌داد، با عنوان استراتژی فرهنگی یاد می‌کردند که البته این اصطلاح کاملاً اشتباه بود؛ چراکه استراتژی فرهنگی باید بر توسعه فرهنگ یک جامعه تاکید داشته باشد نه نابودی آن توسط نیروهای خارجی.

البته فرهنگ سازمانی نیز یک استراتژی دیگر است که در زیرمجموعه سایر انواع استراتژی های مدیریتی سازمان‌ها قرار می‌گیرد و دخلی به راهبردهای تأثیرگذار بر فرهنگ یک جامعه ندارد.

۵. استراتژی سازمانی

سازمان‌ها دارای انواع استراتژی در شرایط مختلف هستند که سایر راهبردهایی که در ادامه این مطلب مورد بررسی قرار می‌دهیم، همگی زیرمجموعه انواع استراتژی‌ در سازمان قرار می‌گیرند.

منظور از سازمان، شرکت‌های کوچک و بزرگی هستند که در زمینه تولید محصول یا ارائه خدمات مشغول به کار هستند و برای گسترش کسب‌وکار و تشکیلات خود به انواع استراتژی های کسب و کار متوصل می‌شوند. البته کمک گرفتن از راهبردهای کسب‌وکار از اهمیت بسیار بالایی در بازار رقابتی عصر حاضر برخوردار است.

توسعه اینترنت و گسترش شبکه‌های اجتماعی انواع استراتژی سازمان را در جهت گسترش فضای آنلاین قرار داده است. اگرچه منظور از یک سازمان می‌تواند سازمان‌های غیر تولیدی هم باشد، اما در این مطلب عبارت «سازمان» صرفاً به نهادهای تولیدی و خدماتی اطلاق می‌گردد. دیگر راهبردهایی که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم در راستای تحقق اهداف چنین سازمان‌هایی قرار خواهند گرفت.

۶. استراتژی رشد

انواع استراتژی رشد بیشتر به راهبردهای رشد و تحقیق و توسعه در کسب‌وکار مربوط می‌شوند. یعنی در شرایطی که هم بازار رو به رشد باشد و هم سازمان از سرمایه و پتانسیل‌های لازم برخوردار باشد، برای استفاده درست از منابع و سرمایه بهتر است از انواع استراتژی‌ های رشد در این جهت کمک گرفته شود. در ادامه، دو استراتژی رشد اصلی وجود دارد که آن‌ها را بررسی خواهیم کرد:

• استراتژی تمرکز

در این نوع استراتژی سازمان بر روی تولید یک محصول خاص یا یک خط تولید متمرکز می‌شود. اگر یک سازمان در صدد باشد تا واحدهای تولید یا توزیع پایین‌دستی یا بالا دستی را با خود یکپارچه کند در این‌صورت استراتژی یکپارچگی عمودی یا افقی در سازمان روی می‌هد.

برای مثال می‌توان به کارگاه تولید مبلی اشاره کرد که کارخانه اسکلت‌سازی مبل را به یکی از واحدهای خود تبدیل می‌کند؛ در این‌صورت تولیدی مبل یک استراتژی یکپارچگی اتخاذ کرده است. یکی دیگر از استراتژی‌های رشد تمرکزی، توسعه به بازارهای جهانی است که اصطلاحاً به آن استراتژی رشد افقی گفته می‌شود.

• استراتژی تنوع

اگر خطوط تولیدی یک شرکت خود از قابلیت توسعه بیشتر برخوردار نباشد، استراتژی‌های تنوع گزینه‌های مناسبی برای رشد خواهند بود. استراتژی تنوع می‌تواند به دو صورت انجام شود: یکی استراتژی تنوع مرتبط است که زمانی اتخاذ می‌شود که سازمان وارد یک صنعت دیگر مشابه صنعت خود شود؛ مانند تولید نوشابه و نوشیدنی توسط شرکت‌های لبنیاتی کشورمان.

دوم استراتژی تنوع نامرتبط است که زمانی اتخاذ می‌شود که سازمان کلاً تجهیزات و سرمایه خود را در راستای یک صنعت دیگر به ‌کار بگیرد. مانند زمانی‌که یک شرکت لوازم آرایشی اقدام به تغییر خط تولید خود برای تولید پوشاک می‌کند.

۷. استراتژی بازاریابی

بازاریابی یک علم گسترده است که آگاهی از راهبردهای آن ضروری می‌باشد. همان‌طور که قبلاً هم اشاره کردیم، بازار متفاوت و آنلاین امروز، استراتژی‌های بازاریابی جدیدی هم می‌طلبد.

در همین راستا به تعدادی از انواع استراتژی های بازاریابی جدید در جهان اشاره می‌کنیم:

• استراتژی بازاریابی رابطه‌ای

در این استراتژی سازمان‌ها به‌جای اینکه تنها در فکر فروش به مشتری باشند، در فکر ایجاد یک رابطه صمیمی و دوستانه با مشتری‌های خود هستند. در واقع اساس کار این استراتژی فروش از طریق روابط دوستانه‌ای است که با اکثر مشتریان خود برقرار می‌کنند. برای برقراری این رابطه نیز راه‌های گوناگونی وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به پیگیری مشتریان پس از هر خرید، تماس با مشتری یا ارسال پیامک اشاره کرد.

• استراتژی بازاریابی ویروسی

بازاریابی ویروسی همان بازاریابی دهان به دهان است که به‌صورت بسیار گسترده‌تر در فضای دیجیتال انجام می‌شود؛ به این صورت که تبلیغات و آموزش‌های یک کسب‌وکار توسط کاربران شبکه‌های اجتماعی به‌سرعت پخش می‌شود و در اختیار خیل عظیمی از افراد قرار می‌گیرد.

این استراتژی زمانی اتخاذ می‌شود که واحدهای تولیدی یا خدماتی بخواهند به‌صورت گسترده و بدون هزینه محصول خود را به افراد زیادی معرفی کنند. تبلیغ، فیلم یا تصویر یک محصول یا آموزش استفاده از یک کالای خاص که توسط دوستان خود در شبکه‌های اجتماعی دریافت می‌کنیم، نمونه‌ای از استراتژی بازاریابی ویروسی هستند.

• استراتژی بازاریابی محتوا

گفته می‌شود در عصر دیجیتال، استراتژی بازاریابی محتوا بسیار مهم است . در واقع واحدهای تولیدی یا حتی اشخاص می‌توانند در قالب محتوای متنی، ویدئویی یا تصویری اقدام به تبلیغ محصول یا تخصص خود در سطح اینترنت کنند. البته در اینجا منظور از محتوا، صرفاً محتوای متنی یا مقاله است. با انتخاب و عملی ساختن این راهبرد، افرادی که در گوگل دنبال محصول یا خدمت خاصی هستند، به‌راحتی می‌توانند محتوای شما را پیدا کرده و به مشتری‌تان تبدیل شوند.

۸. استراتژی رقابتی

در بازاری که محصولات مشابه و جایگزین زیادی وجود دارد، بدون اتخاذ استراتژی‌های رقابتی نمی‌توان به فعالیت ادامه داد. هدف اصلی استراتژی‌های رقابتی، بدست آوردن قلب مشتریان با تامین کردن نیازهای آنان به بهترین شیوه ممکن است. در نهایت این استراتژی خروج از رقابت و حفظ مزایای رقابتی وجود دارد. دو نوع از راهبردهای رقابتی از نظر مایکل پورتر به قرار زیر هستند:

• استراتژی تمایز

در این راهبرد شرکت باید بتواند یک مزیت رقابتی ایجاد کند. هرچیزی که بتواند کسب‌وکار شما و محصولات تولیدی‌تان را از سایر رقیبان‌تان متمایز کند، در جهت استراتژی رقابتی تمایز بوده است. اگر وجه متمایز بودن شما در جهت رفع بهتر نیازهای مشتریان باشد، موفقیت و رشد کسب‌وکار شما حتمی خواهد بود.

• استراتژی رهبری هزینه

اگر فاکتور قیمت یک محصول برای مشتریان یک کسب‌وکار اهمیت زیادی داشته باشد، در این‌صورت استراتژی رهبری یا مدیریت هزینه بسیار کارآمد خواهد بود. در این راهبرد باید سازمان به فکر تامین مواد اولیه خود با کمترین قیمت باشد تا بتواند محصول نهایی را با قیمت پایین‌تری به مشتریان خود عرضه کند. اگر محصول شما از کیفیت خوبی برخوردار باشد اما قیمت آن به نسبت محصولات رقیبان پایین‌تر باشد، استراتژی رهبری هزینه با موفقیت شما را به سمت هدف افزایش فروش سازمان خواهد برد.

بیشترین کاربرد استراتژی‌

همان‌طور که قبلاً هم اشاره کردیم، اگرچه اصطلاح «استراتژی» در ابتدا از فعالیت‌ها و نقشه‌های نظامی و جنگی اقتباس شده است، اما امروزه بیشترین کاربرد این واژه برای کسب‌‌و‌کارها و سازمان‌های تولیدی وخدماتی در نظر گرفته می‌شود.

همانطور که در این مطلب هم مشاهده کردید، چهار مورد از هشت موردی که  در بین انواع استراتژی معرفی کردیم، به توسعه کسب‌و‌کارها مربوط می‌شد. شاید دلیل این موضوع درگیری آحاد جامعه با واحدهای تجارتی و شغلی باشد.

عموم مردم در اتخاذ استراتژی‌های نظامی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی نقشی ندارند؛ اما تمام مردم می‌توانند برای کسب‌وکارهای بزرگ و کوچک خود از انواع استراتژی‌ سازمانی، رشد، انواع استراتژی های رقابتی و بازاریابی استفاده کنند. تمام مواردی که در این مطلب بررسی کردیم تنها بخش کوچکی از انواع استراتژی‌های موجود در جهان بودند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد هرکدام از این استراتژی‌ها می‌توانید به کتاب‌های مرجع مدیریت استراتژیک مراجعه کنید.

تحلیل انواع استراتژی با مثال در زمینه مدیریت  

شایان ذکر است که استراتژی­ ها در کنار داشتن تنوع بالا، قابلیت دسته­‌بندی دارند. می‌توان برای هر بازار یا کسب­و کار انواع استراتژی با مثال مطرح کرد که هر کدام از آنها می‌توانند فرد را به سمت یک هدف و بازار جدید هدایت کند. در ادامه به بررسی برخی استراتژی­های کلان و طبقه ­بندی هریک می‌پردازیم.

۱. بررسی استراتژی یکپارچگی

به تصاحب درآوردن یا به حداکثر رساندن میزان کنترل بر روی توزیع­ کنندگان محصول و همه خرده فروشان اجناس یکی از انواع راهبرد­ها است. برای نمونه شرکت بزرگ جنرال موتور General Motor از فرایند واسطه‌گری در فروش به مقدار 10 درصد مالکیت به خود اختصاص داده است.

بهره‌گیری از این نوع راهبرد در چه مواقعی نتیجه می‌دهد:

• در مواجهه با توزیع­‌کننده‌هایی که ناپایدار، هزینه تراش است و مهم‌­تر از همه در رفع نیاز­های سازمان درماندگی نشان می‌دهد.
• در دوره­‌هایی که رشد قابل توجهی در بازار قابل پیش‌­بینی است.
• هنگامی که پایداری نگه­داشتن بیزینس امری ضروری به شمار می‌رود.
• توزیع محصول حاشیه سود قابل‌ ­توجهی به خود اختصاص دهد.

بررسی یکپارچگی به سمت عقب

به تصاحب­ در­آوردن و یا بالابردن میزان کنترل روی شرکت‌­ها و مجموعه­‌های تأمین­‌کننده. برای نمونه می­‌توان یک کارگاه تولیدی انواع مبلمان را مد نظر گرفت که یک کارخانه چوب‌بری را به عنوان تأمین­ کننده خریداری می­‌کند.

استفاده از اینمدل از  انواع استراتژی در چه مواردی کارساز است:

• چنانچه تأمین­ کننده مواد اولیه و کالا ناپایدار، گران­فروش است و در رفع نیازهای مجموعه به صورت مکرر با کمبود یا مشکل مواجه شود.
• در مواردی که تعداد تأمین­ کننده‌ها محدود ولی درخواست­ کننده‌ها متعدد است.
• رشد و درخواست بالا در بازار.
• در اختیار داشتن منابع انسانی به تعداد کافی و سرمایه مورد نیاز برای راه اندازی و مدیریت یک بیزینس جدید.
• هنگامی که تثبیت کردن قیمت­ها امری حیاتی است.
• بالا بودن میزان حاشیه سود در تولید مواد اولیه و قطعات.

بررسی راهبرد یکپارچگی افقی

در میان انواع استراتژی با مثال خدمت شما مطرح می‌شود که، تصاحب کردن یا افزایش میزان کنترل بر روی کمپانی­‌ها و شرکت‌های رقیب نوع دیگری از راهبردهای یکپارچگی به شمار می‌رود. برای نمونه مجموعه رستوران­های زنجیره­‌ای X با توجه به شرایطی که دارد دیگر رستوران­های متعلق به شرکت یا مجموعه دیگر را خریداری می­‌کند.

بهره‌گیری از این نوع راهبرد در موارد زیر می­‌تواند تأثیر به‌سزایی ایجاد کند:

• مجموعه یا شرکت بدون رویایی با کوچک­ترین مانع قانونی بتواند بازار را تحت تسلط خود در­بیاورد.
• بتواند در یک بازار در حال پیشرفت به رقابت بپردازید.
• در مواردی که گسترش بیزینس و بالا بردن تولید به عنوان نقطه قوت در نظر گرفته شود.
• مجموعه یا شرکتی که برای خرید به عنوان هدف در نظر گرفته شده است، از نظر مدیریت و منابع با محدودیت و چالش رو به رو شود.

۲. بررسی استراتژی های متمرکز

رخنه در بازار

بالا بردن میزان سهم در بازار محصولات و سرویس­‌های حال حاضر به وسیله روش­‌های متعدد بازاریابی نمونه از راهبرد­های متمرکز است. برای مثال مجموعه اینترنتی X با اختصاص دادن مبلغ 100 میلیون یورو برای تبلیغات خود، در واقع بودجه تبلیغاتی خود را 3 برابر کرد تا بدین شکل افراد مختلف را برای سرمایه گذاری اینترنتی ترغیب کند.

این نوع استراتژی در شرایط زیر می‌تواند نیاز­های شما را رفع کند:

• همچنان فضا برای پیشرفت در بازار مشاهده شود.
• زمینه برای افزایش تعداد مشتریان حال حاضر فراهم گردد.
• مجموعه بتواند سهم بازار رقبا را به تصرف خود در­بیاورد.

توسعه بازار

عرضه نمودن محصولات یا سرویس‌­های حال حاضر در اقلیم‌ها و مناطق جغرافیایی جدید؛ برای مثال مجموعه تولید کننده، مواد شوینده X که فقط فروش محصولات خود را به بازار شهر مشهد محدود کرده بود، اکنون وارد بازار تبریز شود.

این سبک در چه حالت­‌هایی بهترین نتیجه را خواهد داد:

• دستیابی به ارتباطات جدید توزیع با هزینه مناسب و شرایط پایدار
• هنگامی که محصول یا سرویس خاصی با استقبال قابل توجهی مواجه گردد.
• آشنا شدن با بازارهای خاص و جدید که افراد کمی از آن اطلاعات دارند.
• در اختیار داشتن بودجه کافی و نیروی انسانی مناسب برای راه‌­اندازی بیزینس جدید.
• بیزینس مجموعه و شرکت با موقعیت گسترش یافتن در سطح جهانی مواجه گردد.

بررسی توسعه محصول

نمونه دیگری از انواع استراتژی با مثال شیوه توسعه محصول است که در این قسمت مورد بررسی قرار می‌گیرد. بالا بردن میزان فروش به وسیله بهینه‌سازی محصولات یا سرویس‌­ها حال حاضر یا عرضه کردن محصولات و سرویس­‌های جدید می‌تواند به عنوان یک استراتژی در موقعیت‌های خاص، زمینه برای پیشرفت را ایجاد کند. برای نمونه کمپانی سازنده گوشی موبایل X دست به طراحی و تولید محصولی جدید می­زند.

این نوع متد و راهبرد در موارد زیر بسیار کاربرد دارد:

• محصول اصلی مجموعه به اواسط یا اواخر عمر خود برسد.
• زمینه کاری به طور مکرر تحت تأثیر تغییرات فناوری قرار بگیرد.
• در صورتی که رقبا بتوانند محصولات بهتری را عرضه نمایند.
• بیزینس در زمینه مورد نظر با سرعت بالا توسعه پیدا کند.
• تحقیق، بهبود و پیشرفت در این صنعت با مانعی مواجه نشود.

۳. بررسی استراتژی های تنوع بخشی

بررسی تنوع بخشی هم مرکز

عرضه نمودن محصول جدید و در عین حال مرتبط با نمونه‌های قبلی یکی از انواع راهبرد­های تنوع بخشی است. برای مثال تیم مهندسی X که در زمینه معماری فعالیت دارند، ارائه خدمات لوله کشی و ایجاد سیستم گرمایش را نیز شروع کند.

این نوع راهبرد در موارد زیر کاربرد دارد:

• کسب و کار در بازار حال حاضر با رشد بسیار کم یا حتی توقف در رشد مواجه گردد.
• محصولات مرتبط تازه تولید شده در مقایسه با نمونه‌های قبلی نرخ فروش بالایی به خود اختصاص دهند.
• امکان ارائه محصولات جدید با قیمت مناسب فراهم شود.
• محصولات فعلی اواخر عمر خود را سپری کنند.

بررسی تنوع بخشی همجوش یا مختلط

تولید و عرضه محصول جدیدی که با نمونه محصولات قبلی هیچ ارتباطی ندارند ولی در عین حال برای مشتریان فعلی به گزینه مناسب برای خرید به شمار می­رود. برای نمونه شرکت بزرگ تولید کننده لپ‌تاپ وارد زمینه طراحی و ساخت انواع گوشی موبایل می‌­شود.

این نوع استراتژی در چه موقعیتی مورد استفاده قرار می­‌گیرد:

• کاهش پیوسته میزان فروش و سوددهی در مقایسه با بازه فعلی قیمت محصولات یا سرویس‌­ها
• داشتن توانایی مالی و مدیریتی به منظور راه اندازی یک بیزینس جدید و نوپا
• اشباع شدن بازار فروش محصولات حال حاضر

بررسی تنوع بخشی افقی

تنوع بخشی افقی نمونه دیگری از انواع انواع استراتژی با مثال است که در این قسمت مورد بررسی قرار داده می­‌شود. طراحی، تولید و عرضه محصول جدید و کاملاً نامربوط به نمونه‌های قبلی به خریداران و مشتری­ها برای تعریف این نوع راهبرد بهترین توضیح است. برای نمونه مجموعه تولید­کننده انواع جاروبرقی، به زمینه تولید کرکره برقی ورود پیدا می‌کند.

بهره‌گیری از این سبک در شرایط خاص زیر می‌تواند زمینه را تحولات بزرگ به وجود بیاورد:

• درآمد و سوددهی حاصل از بیزینس جدید با اضافه کردن یک محصول تازه می‌تواند بهبود پیدا کند.
• در مواردی که کسب و کار حال حاضر شما سوددهی بسیار پایینی دارد و در رشد و توسعه با چالش مواجه شده است.
• امکان استفاده از سیستم توزیع فعلی برای عرضه محصولات نو و غیر مرتبط
• محصول جدید تولید شده بتواند در بحث سوددهی همانند مکمل برای نمونه‌های قبلی عمل کند.

۴. بررسی استراتژی های دفاعی

بررسی سرمایه گذاری مشترک

به وجود­آوردن یک مجموعه یا سازمان جدید با کمک و پشتیبانی دو یا چند شرکت یکی از بهترین استراتژی­‌های دفاعی به شمار می‌رود. برای مثال شرکت بزرگ X با سرمایه گذاری و پشتیبانی شرکت Y مجموعه جدیدی تحت عنوان Z را به وجود می‌­آورند.

این نوع راهبرد در موارد زیر می‌تواند تأثیر تغییرات قابل توجهی در پیشرفت مجموعه به وجود بیاورد:

• در مواردی که شرکت‌های سهامی عام و خاص با هم دیگر تعامل پیدا می­‌کنند.
• ایجاد تعامل بین شرکت‌­ها و مجموعه‌­های بزرگ بین المللی و محلی محدود
• به پیوستن بودجه­‌ها، نیروهای انسانی برای ایجاد و  به پیش بردن پروژه‌های گسترده با سوددهی بالا
• هنگامی که چند مجموعه کوچک و متعدد برای رقابت به یک شرکت بزرگ می‌پردازند.
• برای طراحی، تولید و عرضه یک محصول یا تکنولوژی جدید به بازار

بررسی اصلاح و کاهش هزینه ­ها

بهبود ساختار در عملکرد­ها و بودجه­ های مصرفی برای حل مشکل پایین بودن میزان فروش و سود می‌تواند یک راهبرد فوق‌العاده برای بهبود شرایط یک شرکت به شمار برود. برای نمونه مجموعه X برای جلوگیری از زیان و خسارت بالا فعالیت خود را متوقف و تعطیل می‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص «کاهش هزینه سازمان» مقاله مرتبط را مطالعه نمایید.

این نوع عملکرد در چه حالت مفید است:

• شرکت و مجموعه در عین رعایت استانداردها و اصول در بیزینس در چند سال اخیر به مقصود اصلی خود نرسیده است.
• شرکت مورد نظر در فروش یا ارائه محصولات و سرویس‌ها بسیار ضعیف عمل کند.
• مجموعه نامبرده در فرهنگ کار، کسب سود و جذب مشتری از عملکرد و روش‌های نامناسبی بهره گیری کند.
• راهبرد­ها و طرح‌­های شرکت مورد نظر با شکست تمام عیار مواجه گردد.
• مجموعه نام برده برای آماده سازی و پایه ریزی فعالیت خود به ساختار جدید و طرح ­های هوشمندانه نیاز پیدا کند.

بررسی راهبرد واگذاری

آشنایی با انواع استراتژی با مثال می‌تواند نگرش و آگاهی شما را برای موقعیت‌های مختلفی که ممکن است بیزینس شما با آن مواجه گردد به طور کامل آماده کند. در این بخش به بررسی راهبرد واگذاری خواهیم پرداخت. فروش یک قسمت از شرکت یا مجموعه تحت عنوان واگذاری شناخته می‌شود؛ که می‌­تواند در عین دشواری، یک استراتژی کاربردی به شمار برود.

اما این روش باید در چه موقعیت­‌هایی مورد استفاده قرار بگیرد:

• هنگامی که اداره و مدیریت یک بخش به بودجه فراتر از توان شرکت نیاز دارد.
• زمانی که عملکرد نامناسب و ضعیف یک بخش، تمامی ارکان شرکت را تحت تأثیر قرار می­‌دهد.
• در مواردی که یک بخش از شرکت با دیگر قسمت­‌ها همخوانی و ارتباطی ندارد.
• در موقعیت­‌هایی که سرمایه حاصل از واگذاری بخش مورد نظر بتواند زمینه را برای انجام کارهای بزرگ به وجود بیاورد.

بررسی استراتژی انحلال

موضوع انحلال آخرین نمونه از انواع استراتژی با مثال است که در این بخش مورد بررسی قرار می‌­گیرد. به فروش رساندن همه دارایی‌های مجموعه یا شرکت برای به دست آوردن حداقل سود ممکن.

بهره‌گیری از این نو رهبر در موارد نادری که البته ممکن است رخ دهد می‌تواند یک عملکرد عالی برای به دست آوردن حداقل سود ممکن به شمار برود؛ این موارد در استراتژی انحلال عبارت‌اند از:

• در مواردی که راهبرد کاهش و واگذاری نتوانسته نتیجه ایدئال را به دست بیاورد.
• هنگامی که مجموعه یا شرکت در شرف ورشکستگی قرار دارد.
• در مواردی که با فروش دارایی‌ها می‌تواند زیان سهام‌دار­ها را با حداقل حالت ممکن رساند.

اهمیت استفاده از استراتژی­ های کلان

امروزه رقابت بسیار شدید در بازار باعث شده تا بیزینس­ها برای پیشرفت، فروش بالا، ایده معرفی محصول یا خدمات جدید، برندسازی و … از انواع استراتژی­ های مخصوص کسب ­و­کار استفاده کنند. در واقع نداشتن راهبرد و استراتژی می تواند زمینه را برای شکست و متحمل شدن خسارت سنگین در مواجهه با مشکلات و چالش ­های پیش­رو به وجود بیاورد.

این شیوه­‌ها به طور دائم توسط افراد صاحب نظر و اندیشمندان مورد بررسی قرار داده می‌شود؛ از این رو فرد می‌تواند با استفاده از آن‌ها در شرایط‌های مختلف بهترین عملکرد ممکن را برای سوددهی بالا یا به­ حداقل رساندن زیان پیاده ساز کند.

برخی از سؤالات رایج

انواع استراتژی ها کدامند؟

1. استراتژی نظامی
2. استراتژی متعادل سازی
3. استراتژی دستور و کنترل
4. استراتژی ضدحمله
5. استراتژی‌ سیاسی
6. استراتژی چماق و هویج (Carrot and stick)
7. استراتژی کلت و ماشه
8. استراتژی شک و بهت
9. استراتژی اقتصادی
10. استراتژی پولی
11. استراتژی اقتصاد باز
12. استراتژی اقتصاد سبز
13. استراتژی فرهنگی

استراتژی متمایز به چه معناست؟

در این راهبرد شرکت باید بتواند یک مزیت رقابتی ایجاد کند. هرچیزی که بتواند کسب‌وکار شما و محصولات تولیدی‌تان را از سایر رقیبان‌تان متمایز کند، در جهت استراتژی رقابتی تمایز بوده است.

 بیشترین کاربرد استراتژی چیست؟

بیشترین کاربرد این واژه برای کسب‌‌و‌کارها و سازمان‌های تولیدی وخدماتی در نظر گرفته می‌شود.